Książeczka sanepidowska — co jest do niej potrzebne?

Wśród różnych zawodów występujących na polskim rynku pracy istnieje szereg takich, przy których warunkiem koniecznym jest posiadanie książeczki sanepidowskiej, a co się z tym wiąże, aktualnych badań do celów sanitarno-epidemiologicznych. Posiadania książeczki sanepidu wymaga się wszędzie tam, gdzie wymagany jest kontakt z dużą liczbą ludzi lub przy opiece nad dziećmi do 6 roku życia. Miejscami, gdzie wymaga się posiadania wyżej wspomnianej książeczki, są też np. obiekty gastronomiczne czy salony kosmetyczne. Jak można wyrobić książeczkę sanepidowską? Jaki jest jej koszt? Na to, i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.

Co to jest książeczka sanepidowska — po co się ją wyrabia, kto musi ją posiadać?

Obowiązująca obecnie ustawa o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób z 2008 r. wprowadziła pewne zmiany w dotychczasowym nazewnictwie odnoszącym się do książeczki sanepidowskiej. Dziś mówimy o „badaniach do celów sanitarno-epidemiologicznych”, jednak potocznie cały czas używa się określenia „książeczka”.

Książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych, znana jest powszechnie jako książeczka sanepidowska lub książeczka zdrowia. Jest ważnym dokumentem pozwalającym podjęcie pracy m.in. w branży gastronomicznej lub handlowej. To podstawowy dokument potwierdzający, że jej posiadacz nie jest nosicielem: pałeczek Salmonelli, Shigella, pałeczek duru brzusznego oraz duru rzekomego typów A, B, C. Dzięki temu osoby pracujące w tych miejscach, mogą bezpiecznie świadczyć usługi w zakresie pracy z żywnością i wodą, co jest szczególnie ważne dla ochrony zdrowia.

Po co pracownikowi potrzebna jest książeczka sanepidowska?

Dzięki niej wśród pracowników można wykryć np. obecność prątków gruźlicy lub innych chorób. Książeczka sanitarno-epidemiologiczna to również wymóg przy pracy, która polega na kontakcie z dużą liczbą ludzi czy dziećmi do 6 roku życia. Podstawową rolą książeczki sanepidowskiej jest więc zapewnić ochronę pracowników i odbiorców usług oraz stworzyć między nimi wysoki standard bezpiecznych kontaktów.

W jakich zawodach potrzebna jest książeczka sanepidowska?

Książeczkę sanepidowską i aktualne badania muszą posiadać m.in.:

• pracownicy sklepów mięsnych, warzywniczych, spożywczych;

• osoby zajmujące się przygotowaniem i podawaniem żywności: kucharze, pomoce kuchenne, kelnerzy;

• osoby związane z ochroną zdrowia: pracownicy szpitali, przychodni medycznych oraz innych podobnych placówek;

• pracownicy kosmetologii czy fryzjerstwa.

Ważność dokumentu jest kluczowa, dlatego warto zapamiętać, jaką datę wpisuje nam lekarz oraz w odpowiednim czasie zgłosić się do ponownego badania. Za pracę bez ważnych uprawnień może grozić nam odpowiedzialność.

Jak wygląda wyrobienie książeczki sanepidowskiej? Badania sanitarno-epidemiologiczne

Aby wyrobić książeczkę sanepidowską, należy udać się do lokalnej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej i poddać się badaniom. Badanie polega na oddaniu trzech próbek kału, które następnie zostaną przebadane w warunkach laboratoryjnych pod kątem obecności różnych groźnych bakterii i pasożytów, a także nosicielstwo prątków gruźlicy czy innej choroby zakaźnej. Badania te mają na celu wykrycie obecności mikroorganizmów, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów, szczególnie jeżeli chodzi o branżę gastronomiczną i handlową. Wynik badania jest kluczowy dla uzyskania książeczki sanepidowskiej.

Żeby książeczka sanepidowska była ważna, konieczne jest także uzyskanie orzeczenia lekarskiego, które potwierdzi brak przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy. W tym celu należy udać się do lekarza medycyny pracy czy też lekarza rodzinnego, który dokona odpowiedniego badania i wyda orzeczenie lekarskie. Jeżeli w trakcie badania zostaną stwierdzone przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy, lekarz medycyny pracy dokona odpowiedniego wpisu w książeczce zdrowia, informując o przeciwwskazaniach trwałych lub czasowych.

Dodatkowo lekarz ma możliwość zlecić wykonanie dodatkowych badań w celu dokładnego sprawdzenia stanu zdrowia pracownika, które również zostaną zanotowane w książeczce zdrowia. Jest to ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy a w przypadku braku ważnego orzeczenia lekarskiego w książeczce zdrowia, osoba taka nie będzie dalej uprawniona do wykonywania pracy w określonych branżach.

Ile kosztuje książeczka sanepidowska?

W większości placówek Sanitarno-Epidemiologicznych W Polsce koszt wyrobienia książeczki sanepidowskiej to 60-100 zł, jest to opłata za analizę laboratoryjną materiału. Do tej kwoty doliczyć trzeba też koszt badania lekarskiego, w podobnej cenie.

W sytuacji, gdy pracownik otrzymuje skierowanie na badanie lekarskie od pracodawcy, może wykonać je bezpłatnie. Zwykle jednak pracodawca wymaga aktualnej książeczki sanepidowskiej już w momencie zatrudnienia — w takiej sytuacji pracownik sam pokrywa koszty związane z jej uzyskaniem.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Czas oczekiwania na otrzymanie wyników badań może wynieść kilka dni, a nawet 2 tygodnie. W szczególności, w okresie przed wakacjami, gdy zainteresowanie sezonową pracą w gastronomii wzrasta. Dlatego też warto zaplanować termin badania z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby dłuższe oczekiwanie na wyniki nie przeszkodziło w podjęciu pracy.

Książeczka sanepidowska — na jaki czas możemy wyrobić książeczkę sanepidowską?

W zasadzie książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych jest ważna przez całe życie, a pracownik otrzymuje ten dokument tylko raz. W praktyce oznacza to, że przy zmianie pracy, nie jest konieczne ponowne wykonywanie wszystkich badań. Wizyta u lekarza jest jednak niezbędna, lecz wymagane są jedynie podstawowe badania. Dlatego też osoby, które samodzielnie opłacają książeczkę sanepidowską, nie muszą ponosić związanych z tym kosztów. Jest to szczególnie dobre rozwiązanie dla tych, którzy potrzebują książeczki tylko do sezonowej pracy.

Na czym będzie polegać określenie ważności przeciwwskazań co wykonywania pracy? Decyzję w tym zakresie podejmuje lekarz, który wydaje orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Lekarz, na podstawie wyników badań, profilu stanowiska, zakresu obowiązków i przeprowadzeniu wywiadu z pracownikiem, decyduje jaki okres ważności będzie miało orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Po upływie wskazanego okresu ważności pracownik musi ponownie odwiedzić lekarza medycyny pracy i przejść procedurę z opłatą za badania.

Jeżeli zgubimy książeczkę sanepidowską, nie musimy się martwić. Żeby ją odzyskać, wystarczy, że zgłosimy się do lekarza z wykonanymi wynikami badań. Na ich podstawie lekarz wystawi nam nowe orzeczenie.

Podsumowanie

Książeczka sanepidu jest wymogiem nie tylko dla osób, które pracują w branży gastronomicznej, ale również przydatne narzędzie dla każdej osoby aktywnej zawodowo. Nawet jeśli obecnie nie pracujesz w branży, w której wymagane jest posiadanie takiej książeczki, to w przyszłości może ona okazać się niezbędna. Warto więc rozważyć opcję wyrobienia jej już teraz, jako inwestycji w przyszłość. Poza tym koszt wyrobienia takiej książeczki to jednorazowy wydatek, a jej posiadanie daje nam pewność, że w przypadku niespodziewanej zmiany pracy, nie trzeba będzie martwić się o powtarzanie badań i ponoszenie kolejnych kosztów. Dlatego też warto rozważyć jej wyrobienie i zrobić dobry krok w planowaniu swojej kariery zawodowej.