Czym jest metoda 5 sił Portera?

Właściwe i dokładne przeanalizowanie rynku jest kluczem do sukcesu w każdej branży. Przedsiębiorcy, zwłaszcza właściciele i menedżerowie małych firm bardzo często podejmują decyzje dotyczące prowadzenia działalności na podstawie swojej intuicji. Podejmowane wybory często nie są poparte solidnymi danymi czy analizami. Powodem braku badań rynkowych jest np. brak środków finansowych. Istnieją jednak sposoby na przeprowadzenie analizy w warunkach domowych, korzystając z odpowiednich metod i koncepcji. Jednym z takich sposobów jest analiza 5 Sił Portera, która powinna być częścią każdego biznesplanu. Metoda ta nie wymaga zaangażowania specjalistycznych firm ani dużych nakładów finansowych.

Podejmując większe inwestycje bądź otwierając działalność gospodarczą, przedsiębiorcy powinni opierać się na twardych danych, liczbach i wynikach analiz. Sprawdź, czym jest analiza 5 sił Portera i jak przeprowadzić taką analizę krok-po-kroku.

Analiza 5 sił Portera — co to takiego?

W 1979 roku Michael E. Porter, znanym ekonomista, autor wielu książek, opracował analizę biznesową nazwaną od jego nazwiska — analizą 5 Sił Portera. Ta metoda analizy strategicznej przedsiębiorstwa ma na celu dokonanie obiektywnej oceny atrakcyjności sektora i zbadanie jego struktury.

Na mikrootoczenie każdej firmy składają się: dostawcy, klienci, konkurenci, partnerzy. Analiza 5 sił Portera ma na celu lepsze poznanie bliższego otoczenia przedsiębiorstwa oraz ocenę siły konkurencji. Pozwala na ocenę szans i zagrożeń w ramach prowadzonej działalności lub kiedy planujemy rozpoczęcie działalności. Dlatego często możemy spotykać ją pod inną nazwą — analiza siły konkurencji.

Kluczowe czynniki analizy

Analiza 5 Sił Portera to narzędzie służące do oceny atrakcyjności danego sektora gospodarki oraz jego potencjalnych zysków i zagrożeń. Analiza ta składa się z pięciu czynników, które wpływają na rywalizację w danym sektorze:

1. Konkurencja wewnątrz branży — to ocena siły rywalizacji między firmami działającymi w tym samym sektorze. Im większa konkurencja, tym niższe ceny, niższe marże i większa presja na jakość i innowacje.

2. Siła dostawców — to ocena wpływu dostawców na warunki w sektorze. Jeśli dostawcy są skoncentrowani i mają silną pozycję negocjacyjną, to mogą wpływać na ceny i jakość produktów.

3. Siła nabywców — to ocena wpływu nabywców na warunki w sektorze. Jeśli nabywcy są skoncentrowani i mają silną pozycję negocjacyjną, to mogą wymuszać niższe ceny i lepszą jakość produktów.

   

4. Zagrożenie ze strony nowych konkurentów — to ocena potencjalnego wpływu nowych firm wchodzących na rynek. Im łatwiej wejść na rynek, tym większe zagrożenie dla istniejących firm.

5. Zagrożenie ze strony substytutów — to ocena potencjalnego wpływu substytutów na rynek. Jeśli substytuty są łatwo dostępne i tańsze niż produkty w danym sektorze, to stanowią one poważne zagrożenie.

Kiedy należy przeprowadzić analizę 5 sił Portera?

Analiza 5 Sił Portera powinna być przeprowadzona w momencie planowania strategicznego przedsiębiorstwa lub gdy firma stoi przed decyzją o wejściu na nowy rynek. Jest to szczególnie ważne, gdy przedsiębiorstwo działa w sektorze o wysokiej konkurencji lub ten sektor ulega zmianom. Analiza ta może pomóc przedsiębiorstwu zidentyfikować kluczowe czynniki wpływające na rynek i przewidzieć zagrożenia oraz szanse dla dalszego rozwoju.

Jak przeprowadzić analizę 5 sił Portera?

Przeprowadzenie analizy sektorowej przy użyciu modelu 5 Sił Portera zaczyna się od zdefiniowania sektora, w którym firma działa lub zamierza rozszerzyć swoją działalność. Sektor ten jest definiowany jako grupa przedsiębiorców, którzy wytwarzają substytuty i sprzedają je na tym samym rynku.

Rywalizacja wewnątrz sektora

Rywalizacja na rynku jest naturalną konsekwencją działania konkurentów, którzy starają się zaspokoić potrzeby tych samych konsumentów, wprowadzając podobne, identyczne lub substytucyjne produkty, w porównaniu do tych, jakie zamierza wprowadzić przedsiębiorstwo. W celu dokładnej analizy sektora należy zidentyfikować głównych graczy rynkowych, przypisać im ich udziały rynkowe oraz określić poziom rywalizacji między nimi. Pomocne w tym procesie będą informacje o wynikach finansowych firm i dynamice sprzedaży. W celu ustalenia poziomu rywalizacji wewnątrz sektora należy zbadać, jakie działania marketingowe podejmują konkurenci.

Groźba pojawienia się nowych konkurentów

Przedsiębiorcy, którzy chcą wejść na rynek, muszą brać pod uwagę realne zagrożenia ze strony nowych konkurentów. Obejmuje to zarówno firmy już istniejące, jak i te, które dopiero się pojawiają i chcą działać w danym sektorze. Liczba konkurentów jest zwykle wyższa, jeśli bariery wejścia są niskie, co oznacza, że łatwiej jest wejść na rynek i rozpocząć działalność.

Groźba pojawienia się substytutów

W analizie sektorowej 5 sił Portera ważnym elementem jest także ocena zagrożenia pojawienia się substytutów, czyli produktów lub usług zastępczych. Należy brać pod uwagę stopień zaspokojenia potrzeb konsumentów przez istniejące produkty, a także oferowane ceny, co może wpłynąć na decyzję klientów o korzystaniu z substytutów.

Siła przetargowa dostawców i nabywców

Ostatnie dwie siły, które uwzględnia się w analizie 5 sił Portera, to wpływ dostawców i nabywców na rynek. Przy ocenie siły przetargowej dostawców, należy brać pod uwagę ich wpływ na przedsiębiorstwo oraz ich pozycję podczas nawiązywania współpracy. Analogicznie, w przypadku nabywców (osoby prywatne, inne firmy czy instytucje państwowe oraz organizacje), należy określić wpływ, jaki wywierają na firmę. Na przykład, porównując klientów indywidualnych i sklepy, można stwierdzić, że siła przetargowa klientów indywidualnych zazwyczaj jest wyższa.

Ocena atrakcyjności sektora

Po zebraniu i dokładnym opisaniu wyników analizy 5 sił Portera można przystąpić do oceny ogólnej atrakcyjności sektora. Ta ocena daje odpowiedź na pytanie, jaką pozycję strategiczną można uzyskać w danych sektorze. Właściwa znajomość konkurencji, jak również otoczenia przedsiębiorstwa jest kluczowa dla tworzenia strategii działania.

Podsumowanie

Podsumowując, analiza 5 sił Portera jest bardzo przydatnym narzędziem dla przedsiębiorców, którzy chcą skutecznie konkurować na rynku i osiągnąć sukces. Pozwala na dokładne poznanie otoczenia, w jakim działa przedsiębiorstwo, a także na opracowanie skutecznej strategii.